Filosofie

De Shinkage ryu is sterk beïnvloed door de filosofie van tao- en zen-meester  Takuan Soho (1573-1645), en van een aantal grootmeesters zijn interessante teksten overgeleverd. Wanneer iaido door Jinsuke Shigenobu ooit is gebaseerd op beproefde, efficiënte zelfverdedigingstechnieken onder verschillende omstandigheden, dan vinden we dat bij uitstek terug in de Shinkage ryu. Het passieve (in of yin) heeft de overhand over het actieve en agressieve (yo of yang), aldus Kamiizumi Nobutsuna. Het trainen van technieken waarin de tegenstander duidelijk wordt uitgedaagd, maar ook de kans krijgt om een gevecht zonder bloedvergieten te beslechten, werd in de (Yagyu)Shinkage ryu vanaf het begin dan ook sterk benadrukt. Het vernietigen van de tegenstander is volstrekt buiten de orde. Het gaat er niet om te winnen of te doden, maar elke situatie en vooral jezelf meester te blijven, liefst met het zwaard in de schede (saya no uchi no kachi) of helemaal ongewapend (muto).

Matsuoka sensei benadrukt deze filosofie in zijn lessen: “In Yagyu Shinkage ryu leerde Kamiizumi Ise No Kami ons dit: ‘vandaag moet je je zelf van gisteren overwinnen.’ Dit betekent dat we hard moeten trainen om elke dag vooruitgang te boeken. In dezelfde lijn zei Yagyu Tajima No Kami: “Ik heb nooit andere mensen overwonnen, alleen mijzelf,” waarmee hij ons liet zien hoe we als mensen moeten leven. In Shinkage ryu bestaat een beroemde techniek genaamd mutodori, waarin je ongewapend overwint. Om precies te zijn is het belangrijkste dat je overwint zonder gevecht en zonder vijanden te maken. Om dat te doen moeten we ons uiterste best doen om onze omgangsmanieren te ontwikkelen en verhoudingen van wederzijds vertrouwen te bewerkstelligen door hard te trainen en sterker te worden. Om deze reden werd Tokugawa Ieyasu, de eerste shogun van de Tokugawa, de leerling van Yagyu Sekishusai voordat hij zijn militair bewind instelde. Yagyu Tajima No Kami, de zoon van Yagyu Sekishusai, werd later door Tokugawa Ieyasu aangesteld als o metsuke of commissaris-generaal van de militaire regering. Hij gebruikte de Yagyu Shinkage ryu als instrument bij de opvoeding van Ieyasu’s kleinzoon, Tokugawa Isemitsu. Door officiële strategie-instructeurs te leveren heeft de Yagyu familie daarom gedurende het hele Edo-tijdperk period een belangrijke rol gespeeld binnen de Tokugawa familie, omdat de Yagyu Shinkage ryu representatief was voor de officiële budo-geest.”

Mushin

Er is een aantal begrippen in de filosofie van Shinkage ryu die van grote betekenis zijn geweest voor de ontwikkeling van bujutsu en budo. De eerste daarvan is mushin. Dit is een geestestoestand waarbij de men enerzijds bij geen enkele gedachte stil blijft staan, maar toch de hele omgeving als een spiegel in zich opneemt. Dit te bereiken is één van de doelen die Yagyu Munenori zich stelde in zijn Heihokadensho, één van de oudste familieboeken van de Yagyu Shinkage ryu.

Jo – Ha – Kyu

Ook het concept jo (zacht) – ha (soepel) – kyu (scherp) wordt in deze tekst in verband gebracht met de zwaardkunst. Het is afkomstig uit het Noh-theater en heeft zowel betrekking op de fasen en fasering van één enkele beweging of techniek, als op een kata als geheel. Elke beweging of aanval bestaat uit een voorbereidende fase (jo), een fase waarin de aanval zich ontwikkelt (ha) en het moment waarop  daadwerkelijk contact wordt gemaakt met de tegenstander (kyu).

Katsuninken

Een ander bekend begrip dat voor het eerst door de Yagyu Sekishusai en Yagyu Munenori werd toegepast op de gevechtskunsten, is katsuninken. Het werd voor het eerst gebruikt door de Zenmonnik Ikkyu. Het tegenovergestelde begrip is setsuninto: dit is het zwaard dat leven neemt, waarmee wordt gedood door brute kracht. Katsuninken is letterlijk het zwaard dat leven geeft, waarmee het ego wordt uitgeschakeld en zo nodig levens worden gered. Het hoogste doel daarbij is elk bloedvergieten te vermijden en te overwinnen met het zwaard in de schede (saya no uchi no kachi). Het heeft echter ook betrekking op de technieken van Shinkage ryu: deze zijn zo ontwikkeld dat zij de tegenstander uitdagen naar zijn beleving vrij te bewegen (‘leven geven’ aan de tegenstander), die daarmee zijn lot bezegelt.

Kino no waru ni, kyo wa katsu

Deze uitspraak van Yagyu Sekishusai betekent zoveel als: “Vandaag overwin ik mijn zelf van gisteren.” Deze frase betekent dat wij, zowel in de gevechtskunst als in het dagelijks leven, er altijd naar moeten streven ons te verbeteren. Dit kan niet ineens, maar alleen met kleine stapjes tegelijk. Het verwijst dus zowel naar een einddoel als naar de weg die daar heen leidt. De woorden van Yagyu Sekishusai zijn het motto geworden voor degenen die Shinkage ryu beoefenen en op de home page van deze web site vindt u een kalligrafie van deze tekst.